[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყარო
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,მართლაც დიდია
Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ ვცხოვრობთ გალქატიკაში "რძიანი გზა"
Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გალაქტიკაში ასი მილიარდი ვარსკვლავია
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ მოიმარჯვებთ კამერას
Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,და დაუმიზნებთ ცის რომელიმე შემთხვევით შერჩეულ ნაწილს
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,და საკეტს ღიად დატოვებთ
Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,სანამ თქვენი კამერა მიბმულია ჰაბლის კოსმოსურ ტელესკოპს,
Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ის დაინახავს ასეთ რამეს
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველი ეს პატარა ლაქა
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,გალაქტიკაა, უხეში მიახლოებით "რძიანი გზის" ზომის
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველ ლაქაში ასობით მილიარდი ვარსკვლავია
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,დაკვირვებად სამყაროში, დაახლოებით
Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ასი მილიარდი გალაქტიკაა
Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,100 მილიარდი სწორედ ის რიცხვია რომელიც უნდა იცოდე
Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყაროს ასაკი, დიდ აფეთქებასა და ახლანდელ დროს შორის
Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ასი მილიარდი ძაღლის წელი.
Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,(სიცილი)
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც გვეუბნება რაღაცას სამყაროში ჩვენი ადგილის შესახებ.
Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ერთი რამ რაც შეგიძლია გააკეთო ასეთი სურათით არის რომ უბრალოდ აღფრთოვანდე მისით
Dialogue: 0,0:00:48.00,0:00:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ის საოცრად ლამაზია.
Dialogue: 0,0:00:50.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,მე ხშირად მიკვირდა, რას წარმოადგენს ის ევოლუციური ზეწოლა
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,რამაც სტეპებზე ჩვენ წინაპრებს ჩამოუყალიბა და განუვითარა გრძნობა
Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,რეალურად განეცადათ სიამოვნება გალაქტიკათა სურათებით
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,მათ ხომ ასეთი ფიტოგრაფია არ ქონდათ.
Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ჩვენ ასევე გვინდა გავიგოთ ეს.
Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,როგორც კოსმოლოგი, მე მინდა ვიკითხო. რატომაა სამყარო ასეთი?
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ერთი დიდი გასაღები რომელიც გვაქვს არის ის რომ სამყარო დროში იცვლება.
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ შეხედავთ რომელიმე გალაქტიკას და გაზომავთ მის სიჩქარეს.
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,შეიტყობთ რომ ის თქვენ გშორდებათ
Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,და თუ მოძებნით უფრო შორეული გალქტიკას
Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ის დაგშორდებათ უფრო სწრფად
Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ამიტომაც ჩვენ ვამბობთ სამყარო ფართოვდება
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,რას ნიშნავს ეს, რათქმაუნდა იმას, რომ წარსულში
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ობიექტები იყო უფრო ახლოს ერთმანეთთან
Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,წარსულში სამყარო იყო უფრო მჭიდრო
Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,და ასევე უფრო ცხელი.
Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ შეკუმშავთ საგნებს ერთად, ტემპერატურა ზემოთ აიწევს.
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ასეთი სახის არსი აქვს ჩვენთვის
Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ის რასაც ასეთივე არსი არ გააჩნია
Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ადრეული სამყარო, დიდ აფეთქებასთან ახლოს.
Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ის იყო ასევე ძალიან, ძალიან გლუვი
Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლოა იფიქროთ რომ ეს არ არის საკვირველი.
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ჰაერი ამ ოთახში ძალიან გლუვია
Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლოა თქვათ. "კარგი, შეიძლება საგნები თავად გლუვდებიან"
Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ დიდი აფეთქების ახლოს გარემოებები ძალიან ძალიან განსხვავდება
Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ამ ოთახის ჰაერის მდგომარეობისგან
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,უფრო ზუსტად: გაცილებით დიდია ყველაფრის სიმჭიდროვე
Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,საგნების გრავიტაციული მიზიდვა
Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო გაცილებით ძლიერი, დიდი აფეთქების ახლოს.
Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,რაც უნდა იფიქროთ ამის შესახებ
Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის რომ ჩვენ გვაქვს სამყარო ასი მილიარდი გალაქტიკით
Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ასოებით მილიარდი ვარსკვლავით თითოეულში.
Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ადრეულ დროში, ეს ასი მილიარდი გალაქტიკა
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო მოქცეული აი ასეთი სიდიდის ზომაში
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,სიტყვასიტყვით -- ადრეულ დროში
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,და თქვენ უნდა წარმოიდგინოთ ამ შემჭიდროების მოხდენა
Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველანაირი ნაკლოვანების გარეშე,
Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველანაირი პატარა ლაქის გარეშე
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,სადაც იქნებოდა უფრო მეტი ატომი, ვიდრე სადმე სხვაგან
Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,რადგან რომ ყოფილიყო, ისინი კოლაფსირდებოდნენ გრავიტაციული მიზიდულობის ქვეშ
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,უზარმაზარ შავ ხვრელში
Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,შენარჩუნდებოდა ძალიან ძალიან გლუვი სამყარო იმ ადრეულ დროს
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არ არის ადვილი; ეს დელიკატური მოწესრიგერბაა.
Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის გასაღები
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ ადრეული სამყარო არ არის შემთხვევით არჩეული
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,არსებობს რაღაც რამაც ასეთად შექმნა ის.
Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გვინდა გავიგოთ რა.
Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენი გაგების ნაწილი მომდინარეობს ლუდვუგ ბოლცმანისგან
Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ავსტრიელი ფიზიკოსი 19-ე საუკუნეში.
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანის წვლილი დაგვეხმარა რათა გაგვეგო ენტროპია.
Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,გაგიგიათ ენტროპიის შესახებ.
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ის რაღაც სისტემების შემთხვევითობა, უწესრიგობა და ქაოსურობაა.
Dialogue: 0,0:02:51.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანმა მოგვცა ფორმულა --
Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც ახლა მის საფლავის ქვაზეა გრავირებული --
Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ის მართლაც აღწერს რა არის ენტროპია.
Dialogue: 0,0:02:57.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,არსებითად ის ამბობს
Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ ენტროპია არის იმ გზათა რიცხვი, რომელიც
Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ შეგვიძლია ხელახლა გადავაწყოთ სისტემის კონსტრუქციები, შეუმჩნევლად
Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ მიკროსოპიკულად ის იგივე დარჩეს.
Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:08.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ აიღებთ ჰაერს ამ ოთახში,
Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,თქვენ ვერ შეამჩნევთ ყოველ ცალკეულ ატომს.
Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,დაბალი ენტროპიის კონფიგურაცია
Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის რომელშიც შესაძლებელია მხოლოდ რამდენიმე ხელახლა გადაწყობა, რომ იგივე დარჩეს
Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,მაღალი ენტროპიის კონფიგურაცია
Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის სადაც მრავალი გადაწყობის შედეგად იგივე დარჩება
Dialogue: 0,0:03:19.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის გადამწყვეტად მნიშვნელოვანი გაგება
Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,რადგან ის გვეხმარება გავიგოთ
Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,თერმოდინამიკის მეორე კანონი --
Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,კანონი რომელიც ამბობს რომ ენტროპია იზრდება სამყაროში,
Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,ან სამყაროს რომელიმე იზოლირებულ ნაწილში.
Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,მიზეზი თუ რატომ იზრდება ენტროპია
Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,არის უბრალოდ ის რომ არსებობს ბევრი გზა
Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,იმისთვის რომ იყოს მაღალი ენტროპია ვიდრე დაბალი
Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს საოცარი გამჭრიახობაა.
Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ის რაღაცას გარეთ ტოვებს
Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,მიგნება რომ ენტროპია იზრდება, სხვათაშორის
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის რის მიღმაც როგორც ვეძახით დროის ისარია.
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,განსხვავება წარსულსა და მომავალს შორის.
Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველი განსხვავება, რომელიც აქ არის
Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,წარსულსა და მომავალს შორის
Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,გამომდინარეობს იქიდან რომ ენტროპია იზრდება --
Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ფაქტი ისაა რომ თქვენ შეგიძლიათ გახსოვდეთ წარსული მაგრამ არა მომავალი.
Dialogue: 0,0:03:57.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ფაქტია რომ თქვენ დაიბადეთ, ცხოვრობთ და შემდეგ მოკვდებით.
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველთვის ასეა წესის მიხედვით.
Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს იმიტომ რომ ენტროპია იზრდება
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანმა ახსნა რომ თუ თქვენ დაიწყეთ დაბალი ენტროპიით,
Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ძალიან ბუნებრივია რომ ის გაიზრდება
Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,რადგან უფრო მეტი გზაა რათა იყოს მაღალი ენტროპია
Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ის რაც მან ვერ ახსნა
Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო ის თუ რატომ არის ენტროპია პირველად დაბალი
Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ფაქტი რომ სამყაროს ენტროპია იყო დაბალი
Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო იმ ფაქტის ანარეკლი
Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ ადრეული სამყარო იყო ძალიან, ძალიან გლუვი.
Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გვინდა გავიგოთ ეს.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ესაა ჩვენი საქმე, როგორც კოსმოლოგების.
Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,საუბედუროდ. ეს ფაქტიურად ის პრობლემა არაა
Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელსაც საკმარისი ყურადღება დავუთმეთ.
Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ის არაა რომელიმე პირველთაგანი რომელსაც ხალხი იტყოდა.
Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ კითხავდით თანამედროვე კოსმოლოგს
Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,"რა პრობლემებია რომლებზეც ვცდილობთ მივუთითოთ?"
Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ერთ ერთი პირველი მათგანი, რომელმაც გააცნობიერა რომ ეს იყო პრობლემა
Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო რიჩარდ ფეინმანი.
Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,50 წლის წინ. მან ჩაატარა მთელი რიგი განსხვავებული ლექციებისა.
Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,პოპულარული ლექციები
Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც გახდა "ფიზიკური კანონის ხასიათი"
Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,მან ჩაუტარა ლექციები კალიფორნიის ტენოლოგიების ინსტიტუტის ბოლო კურსის სტუდენტებს
Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც ცნობილია "ფეინმენის ფიზიკის ლექციები"
Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,მან ჩაუტარა ლექციები კურსდამთავრებულებს
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც ცნობილია "ფეინმენის ლექციები გრავიტაციაზე."
Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,თითოეულ ამ წიგნში, ყოველ ლექციაზე,
Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ხაზს უსმევდა ამ თავსატეხს:
Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ ქონდა ადრეულ სამყაროს ასეთი დაბალი ენტროპია?
Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ამბობს -- მე არ ვაპირებ აქცენტი გავაკეთო --
Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ამბობს "რაღაც მიზეზით სამყაროს ერთ დროს,
Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,მისი ენერგიის შემცველობისთვის. ქონდა ძალიან დაბალი ენტროპია,
Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,და მას შემდეგ ენტროპია იზრდება.
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,დროის ისარი შეუძლებელია მთლიანად გაგებული იქნეს
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,სანამ სამყაროს დასაწყისის მისტერია
Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ისევ შორს ინაცვლებს
Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,სპეკულაციიდან გაგებამდე."
Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,მოკლედ ეს ჩვენი საქმეა.
Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გვინდა ვიცოდეთ ეს იყო 50 წლის წინ. "რათქმაუნდა" თქვენ ფიქრობთ.½
Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,"ჩვენ ახლა ეს გამოვარკვიეთ."
Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,არ არის მართალი რომ ახლა ჩვენ ეს გამოვარკვიეთ.
Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,მიზეზი რის გამოც პრობლემა უარესი გახდა.
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ვიდრე უკეთესი.
Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ეს. 1988 წელს
Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გავიგეთ რაღაც გადამწყვეტი სამყაროს შესახებ, რაც აქამდე არ ვიცოდით.
Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ გავიგეთ რომ ის აჩქარებით ფართოვდება.
Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყარო არა მხოლოდ ფართოვდება.
Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ უყურებთ გალაქტიკას. ის გშორდებათ.
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ დაბრუნდებით მილიარდი წლის შემდეგ და შეხედავთ მას ისევ,
Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ის დაგშორდებათ უფრო სწრაფად.
Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,თითოეული მათგანი იფანტება ჩვენგან უფრო და უფრო სწრაფად
Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,ამიტომ ჩვენ ვამბობს სამყარო აჩქარებით ფართოვდება.
Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:57.00,Default,,0000,0000,0000,,განსხვავებით ადრეული სამყაროს დაბალი ენტროპიისა,
Dialogue: 0,0:05:57.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ჩვენ ამის პასუხიც არ ვიცით,
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ გვაქვს საბოლოოდ კარგი თეორია რათა ავხსნათ.
Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ეს თეორია მართებულია.
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის ბნელი ენერგიის თეორია.
Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის იდეა, რომ თავად ცარიელ სივრცეს აქვს ენერგია.
Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,სივრცის ყოველ კუბურ სანტიმეტრს.
Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ისე თუ ასე ეს მასალაა
Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ასე თუ ისე აქ არის ნაწილაკები, მატერია, რადიაცია ან რომელიმე,
Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,აქ ისევ ენერგიაა, თუნდაც მხოლოდ სივრცეში.
Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:20.00,Default,,0000,0000,0000,,და ეს ენერგია აინშტაინის მიხედვით,
Dialogue: 0,0:06:20.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,უბიძგებს საყაროს
Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის სამუდამო იმპულსი
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,რაც განიზიდავს გალაქტიკებს ერთმანეთისგან.
Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,რადგან ბნელი ენერგია, მატერიისა და რადიაციისგან განსხვავებით
Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,არ არის გაზავებული სამყაროს გაფართოებასთან ერთად.
Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,ენერგიის რაოდენობა, ყოველ კუბურ სანტიმეტრზე
Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,რჩება იგივე,
Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,მიუხედავად იმისა რომ სამყარო უფრო დიდი და დიდი ხდება.
Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,ამას გადამწყვეტი შედეგი აქვს
Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,რას იზამს სამყარო მომავალში.
Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ერთის მხრივ, სამყარო გაფართოვდება სამუდამოდ.
Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,მაშინ როცა მე თქვენი ასაკის ვიყავი,
Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ არ ვიცოდით რას იზამდა სამყარო.
Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ზოგი ფიქრობდა რომ სამყარო მომავალში ისევ კოლფასირდებოდა.
Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,აინშტაინს უყვარდა ეს იდეა.
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ აქ ბნელი ენერგიაა და ის არსად წავა
Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყარო განაგრძობს გაფართოებას სამუდამოდ.
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,14 მილიარდი წელი წარსულში,
Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,100 მილიარდი ძაღლის წელი,
Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ უსასრული რიცხვი წლებისა მომავალში.
Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ამასობაში ყველა განზრახვით და მიზნით,
Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენთვის სივრცე სასრული ჩანს
Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,სივრცე შეიძლება იყოს სასრული ან უსასრულო,
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ რადგან სამყარო აჩქარებით ფართოვდება.
Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:20.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ადგილები რისი დანახვაც ჩვენ არ შეგვიძლია
Dialogue: 0,0:07:20.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,და ვერასდროს დავინახავთ.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,არსებობს სივრცის სასრული რეგიონი რომელსაც ვწვდებით.
Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც გარშემორტყმულია ჰორიზონტით.
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,ასე რომ თუნდაც მუდამ გაგრძელდეს დრო,
Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,სივრცე ლიმიტირებულია ჩვენთვის.
Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:33.00,Default,,0000,0000,0000,,საბოლოოდ, ცარიელ სივრცეს გააჩნია ტემპერატურა.
Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,1970-იანებში სტივენ ჰოკინგმა გვითხრა
Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ შავი ხვრელი, თუმცა ფიქრობ რომ ის შავია,
Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ფაქტიურად გამოყოფს რადიაციას
Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,როდესაც მას მიუსადაგებ კვანტურ მექანიკას.
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,სივრცე დროის სიმრუდე შავი ხვრელის გარშემო
Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ხდება კვანტურ მექანიკური ფლუქტუაციები
Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,და შავი ხვრელი ანათებს.
Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ზუსტად იგივე გამოთვლებმა ჰოკინგისა და გარი გიბონსის
Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,აჩვენეს რომ თუ გაქვს ბნელი ენერგია ცარიელ სივრცეში
Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,მაშინ მთელი სამყარო გაანათებს
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ცარიელი სივრცის ენერგია
Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ახდენს კვანტურ ფლუქტუაციებს.
Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,და თუნდაც სამყარო არსებობა გაგრძელდეს მუდამ,
Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,და ჩვეულებვრივი მატერია და რადიაცია გაუხშოვდეს,
Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველთვის იქნება რაღაც რადიაცია,
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,რაღაც თერმული ფლუქტუაციები,
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,თუნდაც ცარიელ სივრცეში.
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,მოკლედ ეს ნიშნავს
Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ სამყარო არის გაზის ყუთივით
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც მუდამ იქნება.
Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,მოკლედ რას გულისხმობს ეს?
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,მის აზრს სწავლობდა ბოლცმანი 19 საუკუნეში.
Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,მან თქვა, ენტროპია იზრდება
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,რადგან არსებობს ბევრი ბევრი გზა
Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,იმისთვის რომ სამყარო იყოს მაღალი ენტროპიის, ვიდრე დაბალი ენტროპიის.
Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ეს ალბათური მტკიცებაა.
Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ალბათ გაიზრდება,
Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,და ალბათობა ძალზედ დიდია
Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,არ ღირს შეწუხება იმაზე, რომ ჰაერი
Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,უცებ შეიკვრება ამ ოთახის ერთ ნაწილში და ჩვენ გავიგუდებით.
Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს ძალიან ძალიან საეჭვოა.
Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ თუ დაკეტავდნენ კარებს
Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,და გამოგვკეტავდნენ აქ სამუდამოდ,
Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს მოხდებოდა.
Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველაფერი ეს დაშვებულია
Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველ კონფიგურაციას, რომელიც მოლეკულებს შეუძლია მიიღონ ამ ოთახში
Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:00.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლოს დაბოლოს იქნება მიღწეული.
Dialogue: 0,0:09:00.00,0:09:03.00,Default,,0000,0000,0000,,მოკლედ ბოლცმანმა თქვა, შეიძლება სამყარო, დასაწყისში
Dialogue: 0,0:09:03.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,იმყოფებოდა თერმულ წონასწორობაში.
Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,მან არ იცოდა დიდი აფეთქების შესახებ. მან არ იცოდა სამყაროს გაფართოების შესახებ.
Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ფიქრობდა რომ სივრცე და დროს აიხსნებოდა ისააკ ნიუტონით --
Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ისინი იყო აბსოლიტური, ისინი სამუდამოდ დარჩებოდნენ ასეთი.
Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,მისი ეს იდეა ჭეშმარიტ სამყაროზე
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,იყო ისეთი სადაც ჰაერის მოლეკულები ყველგან თანაბრად იყო გადანაწილებული,
Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველაფრის მოლეკულები.
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ თუ თქვენ ბოლცმანი ხართ, გეცოდინებათ რომ თუ საკმარისად დიდ ხანს დაიცდით
Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ამ მოლეკულების შემთხვევითი ფლუქტუაციები
Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა შეუძლიათ მოიყვანონ ისინი
Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,დაბალი ენტროპიის კონფიგურაციაში.
Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,და შემდეგ, რათქმაუნდა, საგნების ჭეშმარიტ მიმდინარეობაში,
Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ისინი უკან გაფართოვდებიან.
Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ასე რომ ენტროპია ყოველთვის არ უნდა იზრდებოდეს --
Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლებელია გქონდეთ ფლუქტუაციები დაბალ ენტროპიაში,
Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,უფრო ორგანიზებულ სიტუაციებში.
Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ეს მართალია.
Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანს თავში მოსდის
Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ორი ძალიან თანამედროვე სახის იდეა --
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,მულტი სამყარო და ანთროპული პრინციპი.
Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ამბობს, თერმული წონასწორობის პრობლემა
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის რომ ჩვენ არ შეგვიძლია იქ ცხოვრება.
Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,გახსოვდეთ, თვით სიცოცხლე დამოკიდებულია დროის ისარზე.
Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ არ შეგვეძლება დავამუშაოთ ინფორმაცია,
Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,მეტაბოლიზმი, სიარული და საუბარი.
Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ვიცხოვრებდით თერმულ წონასწორობაში.
Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ წარმოიდგენთ ძალიან დიდ, უზარმაზარ სამყაროს,
Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,უსასრულოდ დიდ სამყაროს,
Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ნაწილაკების შემთხვევითი შეჯახებებით
Dialogue: 0,0:10:09.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,იქ დაბალი ენტროპიის რეგიონებში იქნება შემთხვევითი პატარა ფლუქტუაციები
Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,და შემდეგ ისინი უკან გაიფანტებიან.
Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ასევე იქნება დიდი ფლუქტუაციებიც.
Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,შემთხვევითობით, თქვენ მიიღებთ პლანეტას
Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ან ვარსკვლავს, ან გალაქტიკას
Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,ან ას მილიარდ გალაქტიკას.
Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანი ამბობს,
Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვვენ მხოლოდ ვცხოვრობთ მულტი სამყაროს ნაწილში,
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,ფლუქტუაციური ნაწილაკების უსასრულოდ დიდი ნაკრების ნაწილში
Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,სადაც სიცოცხლე შესაძლებელია.
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის რეგიონი სადაც ენტროპია დაბალია.
Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:37.00,Default,,0000,0000,0000,,შეიძლება ჩვენი სამყარო ერთ ერთი მათგანია
Dialogue: 0,0:10:37.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც ხდება დრო და დრო.
Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,აი თქვენი საშინაო დავალება --
Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,რეალურად დაფიქრდეთ ამაზე, განჭვრიტოთ რას ნიშნავს ეს
Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,კარლ სეიგანმა ერთხელ თქვა თავისი ცნობილი ფრაზა
Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,რომ "თუ გინდა შექმნათ ვაშლის ნამცხვარი,
Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,პირველად თქვენ სამყარო უნდა გამოიგონოთ."
Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა ის არ იყო მართალი.
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:55.00,Default,,0000,0000,0000,,ბოლცმანის სცენარით, თუ გსურთ შექმნათ ვაშლის ნამცხვარი,
Dialogue: 0,0:10:55.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,თქვენ უნდა მოიცადოთ ატომების შემთხვევით მოძრაობას
Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,რათა შექმნათ ვაშლის ნამცხვარი.
Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს მოხდება უფრო ხშირაად
Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ვიდრე ატომების შემთხვევითი მოძრაობა
Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,შეგაქმნევინებთ ვაშლის ხეების ბაღს
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,შაქარს და ღუმელს,
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,და მხოლოდ შემდეგ ვაშლის ნამცხვარს.
Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს სცენარი წინასწარმეტყველებს.
Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს წინასწარმეტყველებებია
Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ის რომ ფლუქტუაციები რომელმაც ჩვენ შეგვქმნა მინიმალურია
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ კი წარმოიდგენთ რომ ეს ოთახი რომელშიც ჩვენ ვართ ეხლა
Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,არსებობს და ნამდვილია და აგერ ჩვენ ვართ
Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,და ჩვენ გვაქვს, არა მხოლოდ ჩვენი მეხსიერება,
Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,არამედ ჩვენი აღქმა რომ გარეთ რაღაც არის
Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:31.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელსაც ქვია კალიფორნიის ტექ.ინსტიტუტი, აშშ და რძიანი გზის გალაქტიკა.
Dialogue: 0,0:11:31.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ამ შთაბეჭდილებებით უფრო ადვილია რათა მოხდეს თქვენ ტვინში შემთხვევითი ფლუქტუაციები
Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ვიდრე ფაქტობრივად მთლიანად შემთხვევითი ფლუქტუაციები
Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,"კალტექ"-ში (კალიფორნიის ტექ ინსტიტუტი) შტატებში და გალაქტიკაში.
Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,კარგი ამბავი ისაა რომ,
Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,ამის გამო ეს სცენარი არ მუშაობს; ის არაა სწორი.
Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს სცენარი წინასწარმეტყველებს რომ ჩვენ უნდა ვიყოთ მინიმალური ფლუქტუაციების შედეგი
Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,მაშინაც კი თუ დატოვებთ ჩვენ გალაქტიკას,
Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,თქვენ ვერ მიიღებთ ას მილიარდ სხვა გალაქტიკას.
Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,და ფეინმანსაც ესმოდა ეს.
Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,ფეინმანი ამბობს, "ჰიპოთეზიდან სადაც სამყარო ფლუქტუაციაა,
Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველა ეს წინასწარმეტყველება არის ის რომ
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ჩვენ ვნახავთ სამყაროს იმ ნაწილს რომელიც აქამდე არ გვინახავს,
Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ აღმოვაჩენთ, მას არეულს და არა ისეთ ნაწილს რომელსაც ვხედავთ --
Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,მაღალ ენტროპიაზე.
Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:07.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ჩვენი წესრიგი ფლუქტუაციებიდან გამომდინარეობს,
Dialogue: 0,0:12:07.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ ვერ გვექნება წესრიგის მოლოდინი, გარდა იმ ადგილებისა სადაც შევამჩნიეთ ის.
Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ამის გამო ჩვენ გავაკეთეთ დასკვნა სამყარო არაა ფლუქტუაცია."
Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:16.00,Default,,0000,0000,0000,,კარგი.მაშინ კითხვა ასეთია - რა არის სწორი პასუხი?
Dialogue: 0,0:12:16.00,0:12:18.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ სამყარო არაა ფლუქტუაცია,
Dialogue: 0,0:12:18.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ ქონდა ადრეულ სამყაროს დაბალი ენტროპია?
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,და მე დიდი სიამოვნებით გეტყოდით პასუხს, მაგრამ დრო მითავდება.
Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,(სიცილი)
Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:28.00,Default,,0000,0000,0000,,აქ არის სამყარო რომელის შესახებაც გეტყვით,
Dialogue: 0,0:12:28.00,0:12:30.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყაროს წინააღმდეგ რომელიც მართლაც არსებობს --
Dialogue: 0,0:12:30.00,0:12:32.00,Default,,0000,0000,0000,,მე გაჩვენეთ ეს სურათი.
Dialogue: 0,0:12:32.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,სამყარო ფართოვდება ბოლო 10 მილიარდი წლის განმავლობაში ან უფრო მეტი
Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ის ცივდება.
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა თუ ჩვენ ვიცით საკმარისი სამყაროს მომავალზე
Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:40.00,Default,,0000,0000,0000,,რათა ვთქვათ უფრო მეტი.
Dialogue: 0,0:12:40.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ბნელი ენერგია დარჩება ირგვლივ,
Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ვარსკვლავები გამოიყენებენ თავის ბირთვულ საწვავს, შეწყვეტენ ნათებას
Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ისინი მოხვდებიან შავ ხვრელებში.
Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ ვიცხოვრებთ სამყაროში
Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელშიც შავი ხვრელების გარდა არაფერი იქნება
Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს სამყარო იარსებებს 10 ხარისხად 100 წელს --
Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,გაცილებით მეტ ხანს ვიდრე ჩვენმა პატარა სამყარომ იცოცხლა აქამდე.
Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,მომავალი გაცილებით გრძელია ვიდრე წარსული.
Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ შავი ხვრელებიც კი ვერ იქნებიან მუდამ.
Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ისინი აორთქლებიან,
Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,და ჩვენ დავრჩებით ცარიელი სივრცის ამარა.
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ცარიელი სივრცე არსებითად დარჩება სამუდამოდ.
Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:12.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა, შეამჩნევთ, სანამ ცარიელი სივრცე ასხივებს რადიაციას,
Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:14.00,Default,,0000,0000,0000,,ფაქტიურად აქ არის თერმული ფლუქტუაციები,
Dialogue: 0,0:13:14.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,და ის ციკლურად მეორდება
Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ყველა სხვადასხვა შესაძლო კომბინაციებით
Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,თავისუფალი ხარისხით, რომელც არსებობს ცარიელ სივრცეში.
Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:23.00,Default,,0000,0000,0000,,თუმცა თუნდაც სამყარომ მუდამ იარსებოს,
Dialogue: 0,0:13:23.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,არსებობს მხოლოდ სასრული რაოდენობის საგნები
Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,რაც შესაძლებელია მოხდეს სამყაროში
Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ყოველი მათგანი ხდება დროის პერიოდში
Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც უდრის 10 ხარისხად 10 ხარისხად 120 წელს.
Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,თქვენთან ორი კითხვა მაქვს.
Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,პირველი: თუ სამყარო იარსებებს 10 ხარისხად 10 ხარისხად 120 წელს,
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:39.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ გავჩნდით ჩვენ
Dialogue: 0,0:13:39.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,მის პირველ 14 მილიარდ წელიწადში,
Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,თბილ, კომფორტულ დიდი აფეთქების დაისის შემდეგ?
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ არ ვართ ცარიელ სივრცეში?
Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლოა თქვათ, "იქ არაფერია სიცოცხლისთვის ვარგისი,"
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ეს არაა მართალი.
Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:53.00,Default,,0000,0000,0000,,თქვენ შესაძლებელია ყოფილიყავით შემთხვევითი ფლუქტუაცია არაფრისგან.
Dialogue: 0,0:13:53.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ არ ხართ?
Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,უფრო მეტი საშინაო დავალება თქვენთვის.
Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,როგორც ვთქვი, ფაქტიურად მე არ ვიცი პასუხი.
Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,მე გაჩვენებთ ჩემ ფავორიტ სცენარს.
Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,შეიძლება ეს უბრალოდ ასეა. არ არსებობს არავითარი ახსნა.
Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს სამყაროს სასტიკი ფაქტია,
Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,რომელიც უნდა ისწავლო, რომ მიიღო და შეწყვიტო კითხვების დასმა.
Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ან შეიძლება დიდი აფეთქება
Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,არ არის სამყაროს დასაწყისი.
Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,კვერცხი, გაუტეხელი კვერცხი წარმოადგენს სამყაროს დაბალი ენტროპიის კონფიგურაციას,
Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,და მაინც, როცა ვაღებთ ჩვენ მაცივარს,
Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,არ წამოვიყვირებთ, "ჰა რა მოულოდნელია აღმოაჩინო
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს დაბალ ენტროპიული კონფიგურაცია ჩვენ მაცივარში."
Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს იმიტომ რომ კვერცხი არ არის ჩაკეტილი სისტემა;
Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,მას ქათამი დებს.
Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლოა სამყარო მოდის უნივერსალური ქათმიდან.
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,შესაძლოა არსებობს რაღაც რაც ბუნებრივად
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,ფიზიკის კანონების ჩამოყალიბებით
Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,საშუალებას აძლევს ჩვენნაირი სამყაროს წარმოშობას
Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,დაბალი ენტროპიის კონფიგურაციით.
Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:44.00,Default,,0000,0000,0000,,თუ ეს მართალია, ის მოხდებოდა ერთზე ბევრად მეტჯერ;
Dialogue: 0,0:14:44.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვვენ ვიქნებოდით მულტი სამყაროს ნაწილი.
Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს არის ჩემი ფავორიტი სცენარი.
Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ორგანიზატორებმა მთხოვეს დამემთავრებინა თამამი მოსაზრებით.
Dialogue: 0,0:14:52.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩემი თამამი მოსაზრება
Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,არის ის რომ მე აბსოლიტურად დაცული ვიქნები ისტორიით.
Dialogue: 0,0:14:57.00,0:14:59.00,Default,,0000,0000,0000,,და 50 წლის შემდეგ,
Dialogue: 0,0:14:59.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,და ჩემი ყველა გიჟური იდეა მიღებული იქნება ჭეშმარიტებად
Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,სამეცნიერო და გარე საზოგადოების მიერ.
Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ჩვენ ყველა დავიჯერებთ რომ ჩვენი პატარა სამყარო
Dialogue: 0,0:15:07.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,მხოლოდ პატარა ნაწილია ბევრად დიდი მულტი სამყაროსი.
Dialogue: 0,0:15:10.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,და კიდევ უკეთესი, ჩვენ გავიგებთ რა მოხდა დიდი აფეთქებისას
Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,თეორიის მიხედვით
Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:17.00,Default,,0000,0000,0000,,შეგვეძლება შევადაროთ დაკვირვებებს
Dialogue: 0,0:15:17.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ეს წინასწარმეტყველებაა. შეიძლება ვცდები
Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,მაგრამ ჩვენ ვფიქრობდით როგორც ადამიანური რასა
Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,იმის შესახებ თუ როგორი იყო სამყარო,
Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,რატომ იყო ის ისეთი როგორიც იყო მრავალი მრავალი წლის განმავლობაში.
Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ამაღელვებელია ფიქრი რომ ჩვენ შეიძლება ოდესმე საბოლოოდ ვიცოდეთ პასუხი.
Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,მადლობა
Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,(აპლოდისმენტები)