Return to Video

Thelma Golden: Jak sztuka kształtuje zmiany kulturowe

  • 0:01 - 0:04
    Świetna dramatopisarka, Adrienne Kennedy,
  • 0:04 - 0:06
    napisała książkę
  • 0:06 - 0:08
    „Ludzie, dzięki którym powstały moje sztuki.”
  • 0:08 - 0:10
    A gdybym to ja miała napisać książkę
  • 0:10 - 0:12
    nosiłaby ona tytuł:
  • 0:12 - 0:14
    „Artyści, dzięki którym powstały moje wystawy”
  • 0:14 - 0:16
    bo moja praca,
  • 0:16 - 0:19
    rozumienie sztuki i kultury
  • 0:19 - 0:22
    rozwijały się dzięki podążaniu za artystami,
  • 0:22 - 0:25
    dzięki refleksji nad tym, jakie mają znaczenie,
  • 0:25 - 0:27
    co robią i kim są.
  • 0:28 - 0:30
    Jay Jay z „Good Times”,
  • 0:30 - 0:33
    (brawa)
  • 0:33 - 0:35
    dla wielu ważny
  • 0:35 - 0:37
    z powodu „dyn-a-mitu”,
  • 0:37 - 0:39
    lecz być może jeszcze bardziej
  • 0:39 - 0:42
    jako w gruncie rzeczy pierwszy czarnoskóry artysta
  • 0:42 - 0:44
    w czasie największej oglądalności w telewizji.
  • 0:45 - 0:47
    Jean-Michel Basquiat,
  • 0:47 - 0:49
    ważny dla mnie,
  • 0:49 - 0:52
    ponieważ był pierwszym żyjącym czarnoskórym artystą,
  • 0:52 - 0:54
    który pokazał mi możliwości
  • 0:54 - 0:57
    leżące przede mną.
  • 0:57 - 1:00
    Mój projekt dotyczy sztuki,
  • 1:00 - 1:02
    w szczególności czarnoskórych artystów,
  • 1:02 - 1:04
    a bardzo ogólnie
  • 1:04 - 1:06
    sposobów, w jaki sztuka
  • 1:06 - 1:08
    może zmienić to, jak myślimy
  • 1:08 - 1:11
    o sobie i o kulturze.
  • 1:11 - 1:13
    Moje zainteresowanie skierowane jest ku artystom,
  • 1:13 - 1:16
    którzy rozumieją historię i piszą ją od nowa,
  • 1:16 - 1:18
    którzy pojmują siebie
  • 1:18 - 1:20
    w szerszym kontekście
  • 1:20 - 1:22
    świata sztuki,
  • 1:22 - 1:24
    ale też, którzy stwarzają nowe przestrzenie,
  • 1:24 - 1:27
    które my możemy dostrzec i zrozumieć.
  • 1:27 - 1:30
    Chciałabym przedstawić tu dwoje artystów, Glenna Ligona i Carol Walker,
  • 1:30 - 1:33
    dwoje z wielu, którzy według mnie formułują
  • 1:33 - 1:36
    najistotniejsze pytania,
  • 1:36 - 1:38
    jakie ja chcę stawiać jako kurator.
  • 1:38 - 1:41
    Interesowała mnie myśl,
  • 1:41 - 1:43
    dlaczego i w jaki sposób
  • 1:43 - 1:46
    mogłabym napisać nowy rodział,
  • 1:46 - 1:48
    nową opowieść w historii sztuki
  • 1:48 - 1:50
    i na świecie.
  • 1:50 - 1:52
    Wiedziałam, że aby to zrobić,
  • 1:52 - 1:55
    musiałam przyjrzeć się temu, jak pracują artyści,
  • 1:55 - 1:57
    pojąć studio artysty
  • 1:57 - 1:59
    jako laboratorium
  • 1:59 - 2:01
    i pomyśleć
  • 2:01 - 2:04
    o pojmowaniu muzeum jako think tanku,
  • 2:04 - 2:07
    widzieć wystawę
  • 2:07 - 2:10
    jako czystą kartę, stawiać pytania
  • 2:10 - 2:12
    otwierające przestrzeń
  • 2:12 - 2:15
    do refleksji nad odpowiedziami.
  • 2:15 - 2:17
    W 1994 r.
  • 2:17 - 2:19
    jako kurator w Muzeum Whitney
  • 2:19 - 2:21
    zorganizowałam wystawę „Czarnoskóry mężczyzna”.
  • 2:21 - 2:23
    Obserwowała ona punkty przecinania się
  • 2:23 - 2:25
    rasy i płci
  • 2:25 - 2:27
    we współczesnej sztuce amerykańskiej.
  • 2:27 - 2:29
    Miała za zadanie poszukiwanie
  • 2:29 - 2:31
    sposobów, w jakie sztuka
  • 2:31 - 2:33
    może być miejscem dialogu,
  • 2:33 - 2:35
    trudnego dialogu,
  • 2:35 - 2:38
    dialogu z uwzględnieniem wielu, wielu perspektyw
  • 2:38 - 2:40
    oraz jak muzeum może być miejscem
  • 2:40 - 2:42
    takich sporów ideowych.
  • 2:42 - 2:44
    Na wystawie przedstawiliśmy
  • 2:44 - 2:46
    dzieła ponad 20 artystów
  • 2:46 - 2:48
    różnej rasy i w różnym wieku.
  • 2:48 - 2:51
    Wszystkie jednak pokazywały męskość czarnoskórych
  • 2:51 - 2:54
    z określonej perspektywy.
  • 2:57 - 3:00
    Wystawa ta była dla mnie ważna,
  • 3:00 - 3:02
    bo zaangażowała mnie
  • 3:02 - 3:05
    w mojej roli
  • 3:05 - 3:07
    jako kurator, katalizator
  • 3:07 - 3:09
    tego dialogu.
  • 3:09 - 3:11
    Przede wszystkim jednak
  • 3:11 - 3:13
    w czasie trwania tej wystawy
  • 3:13 - 3:15
    miała miejsce moja konfrontacja z myślą,
  • 3:15 - 3:17
    jak silnie potrafią oddziaływać obrazy
  • 3:17 - 3:20
    i jak głębokie może być ludzkie rozumienie siebie i innych.
  • 3:20 - 3:23
    Proszę spojrzeć na te dwie prace, tę po prawej stworzył Leon Golub,
  • 3:23 - 3:26
    a tę po lewej Robert Colescott.
  • 3:26 - 3:28
    W czasie tej spornej,
  • 3:28 - 3:30
    kontrowersyjnej wystawy,
  • 3:30 - 3:32
    wreszcie też takiej,
  • 3:32 - 3:34
    która otworzyła mi oczy na to,
  • 3:34 - 3:36
    czym może być sztuka,
  • 3:36 - 3:39
    w galerii podeszła do mnie kobieta,
  • 3:39 - 3:42
    żeby wyrazić swoje obawy co do tego,
  • 3:42 - 3:44
    jak silnie mogą oddziaływać obrazy
  • 3:44 - 3:46
    i to, jak się wzajemnie spostrzegamy.
  • 3:46 - 3:48
    Wskazując na obraz po lewej,
  • 3:48 - 3:50
    stwierdziła, że jest on problematyczny,
  • 3:50 - 3:53
    gdyż odnosi się do tego,
  • 3:53 - 3:56
    jak portretowani byli czarnoskórzy.
  • 3:56 - 3:58
    Praca po prawej
  • 3:58 - 4:01
    stanowiła dla niej przykład tego, z jakim szacunkiem
  • 4:01 - 4:03
    powinna reprezentować sztuka,
  • 4:03 - 4:05
    by przeciwstawiać się takim obrazom w mediach.
  • 4:05 - 4:08
    Następnie przydzieliła tym pracom rasową tożsamość,
  • 4:08 - 4:10
    twierdząc w gruncie rzeczy, że praca po prawej
  • 4:10 - 4:12
    bez wątpienia została stworzona przez czarnoskórego artystę,
  • 4:12 - 4:14
    a praca po lewej przez białoskórego,
  • 4:14 - 4:16
    podczas gdy w rzeczywistości
  • 4:16 - 4:18
    jest odwrotnie.
  • 4:18 - 4:20
    Bob Colescott to artysta afroamerykański
  • 4:20 - 4:22
    Leon Golub to artysta rasy białej.
  • 4:22 - 4:24
    Dla mnie istotą było to,
  • 4:24 - 4:27
    że w tym miejscu i w tym momencie
  • 4:27 - 4:29
    tak bardzo, bardziej niż cokolwiek innego,
  • 4:29 - 4:31
    pragnęłam zrozumieć,
  • 4:31 - 4:34
    jak obrazy mogą oddziaływać, jak oddziałują
  • 4:34 - 4:36
    i jak artyści stwarzają
  • 4:36 - 4:38
    przestrzeń, większą
  • 4:38 - 4:40
    niż możemy sobie wyobrazić, by w naszym codziennym życiu
  • 4:40 - 4:43
    pracować poprzez obrazy.
  • 4:43 - 4:46
    Przesuwając się teraz trochę w czasie do przodu, jestem teraz w Harlemie,
  • 4:46 - 4:49
    który dla wielu jest domem czarnej Ameryki,
  • 4:49 - 4:52
    i sercem
  • 4:52 - 4:54
    czarnego doświadczenia,
  • 4:54 - 4:57
    miejscem, gdzie istniał cały ten renesans Harlemu.
  • 4:58 - 5:01
    Obecny Harlem w pewien sposób definiuje siebie
  • 5:01 - 5:04
    i myśli o sobie teraz
  • 5:04 - 5:06
    patrząc i w przeszłość, i w przyszłość.
  • 5:06 - 5:08
    Zawsze powtarzam, że Harlem to ciekawa społeczność,
  • 5:08 - 5:10
    ponieważ, w odróżnieniu od wielu innych miejsc,
  • 5:10 - 5:12
    określa się jednocześnie poprzez przeszłość, teraźniejszość
  • 5:12 - 5:14
    i przyszłość.
  • 5:14 - 5:16
    Nikt nie mówi tylko o Harlemie „teraz”.
  • 5:16 - 5:19
    Zawsze jest to, czym był i czym może być.
  • 5:19 - 5:21
    I, mając to na uwadze,
  • 5:21 - 5:23
    dochodzimy do mojego drugiego projektu, drugiego pytania.
  • 5:23 - 5:25
    Czy muzeum może
  • 5:25 - 5:27
    odgrywać rolę katalizatora w społeczności?
  • 5:27 - 5:29
    Czy muzeum może stworzyć dla artystów dom
  • 5:29 - 5:31
    i umożliwić im, by zostali prowodyrami zmian
  • 5:31 - 5:34
    w czasach przedefiniowywania się społeczności?
  • 5:34 - 5:37
    Oto Harlem w tym właśnie momencie, 20 stycznia,
  • 5:37 - 5:40
    określa siebie w cudowny sposób.
  • 5:41 - 5:43
    Tak więc pracuję teraz w Muzeum Studio w Harlemie,
  • 5:43 - 5:45
    zastanawiając się nad tamtejszymi wystawami,
  • 5:45 - 5:47
    nad tym, co to oznacza,
  • 5:47 - 5:49
    odkrywać możliwości sztuki.
  • 5:49 - 5:51
    A zatem, co to oznacza dla was?
  • 5:51 - 5:54
    Wiem, że wielu z was
  • 5:54 - 5:56
    jest zaangażowanych w dialog międzykulturowy,
  • 5:56 - 5:59
    w idee kreatywności i innowacyjności.
  • 5:59 - 6:02
    Zastanówcie się nad rolą, jaką artyści mogą w tym odegrać.
  • 6:02 - 6:05
    To właśnie do tego rodzaju ochrony i poparcia
  • 6:05 - 6:08
    dążę w mojej pracy z młodymi, czarnoskórymi artystami.
  • 6:08 - 6:10
    Pomyślcie o artystach nie jako o dostarczycielach treści,
  • 6:10 - 6:12
    mimo że mogą być w tym świetni,
  • 6:12 - 6:14
    ale, raz jeszcze, jako o prawdziwych katalizatorach.
  • 6:16 - 6:19
    Muzeum Studio założono pod koniec lat 60-tych.
  • 6:19 - 6:22
    Wspominam o tym, ponieważ ważne jest, by umiejscowić
  • 6:22 - 6:24
    to wydarzenie w historii,
  • 6:24 - 6:26
    w odniesieniu do roku 1968,
  • 6:26 - 6:28
    do tego tak niesamowicie historycznego momentu,
  • 6:28 - 6:31
    i pomyśleć o tym, jaka przepaść została pokonana od tamtego czasu
  • 6:31 - 6:34
    i o możliwościach, z których mamy dziś
  • 6:34 - 6:36
    przywilej korzystać
  • 6:36 - 6:38
    i uzmysłowić sobie, że to muzeum
  • 6:38 - 6:40
    zrodziło się z momentu wielkiego protestu,
  • 6:40 - 6:42
    i że było oddane
  • 6:42 - 6:44
    badaniu historii i dziedzictwa
  • 6:44 - 6:47
    artystów afroamerykańskich,
  • 6:47 - 6:49
    ważnych w historii sztuki w tym kraju,
  • 6:49 - 6:51
    takich jak Jacob Lawrence, Norman Lewis,
  • 6:51 - 6:53
    Romare Beardon.
  • 6:53 - 6:55
    Wracając teraz
  • 6:55 - 6:57
    do dnia dzisiejszego.
  • 6:57 - 6:59
    W 1975 r. Mohammed Ali
  • 6:59 - 7:01
    wygłosił wykład na Uniwersytecie w Harwardzie.
  • 7:01 - 7:04
    Po wykładzie podszedł do niego student i powiedział:
  • 7:04 - 7:06
    „Proszę powiedzieć nam wiersz.”
  • 7:06 - 7:08
    A Mohammed Ali powiedział: „Ja, My”.
  • 7:08 - 7:11
    To głębokie stwierdzenie o jednostce i społeczności
  • 7:11 - 7:13
    to przestrzeń
  • 7:13 - 7:16
    mojego projektu odkrywania, refleksji nad artystami,
  • 7:16 - 7:18
    prób definiowania,
  • 7:18 - 7:20
    czym może być
  • 7:20 - 7:23
    ruch sztuki afroamerykańskiej XXI wieku.
  • 7:23 - 7:25
    i czym może być
  • 7:25 - 7:28
    dla wszelkich obecnych ruchów kulturowych.
  • 7:28 - 7:30
    Owe „Ja, My”
  • 7:30 - 7:32
    wydaje się niesamowicie prorocze,
  • 7:32 - 7:34
    istotne.
  • 7:34 - 7:36
    Do dnia dzisiejszego
  • 7:36 - 7:39
    konkretny projekt, który mi to umożliwił,
  • 7:39 - 7:41
    to seria wystaw,
  • 7:41 - 7:43
    o tytułach zaczynających się na F:
  • 7:43 - 7:45
    „Freestyle – Styl dowolny” „Frequency – Częstotliwość” i „Flow – Przepływ”,
  • 7:45 - 7:47
    które miały za zadanie odkryć
  • 7:47 - 7:49
    i zdefiniować
  • 7:49 - 7:52
    młodych czarnoskórych artystów tworzących obecnie,
  • 7:52 - 7:54
    którzy według mnie
  • 7:54 - 7:57
    będą kontynuować pracę przez wiele kolejnych lat.
  • 7:57 - 7:59
    Ta seria wystaw
  • 7:59 - 8:01
    została stworzona specjalnie po to,
  • 8:01 - 8:03
    by zadać pytanie,
  • 8:03 - 8:05
    co znaczy
  • 8:05 - 8:07
    dziś, w tym momencie historii,
  • 8:07 - 8:10
    widzieć sztukę jako katalizator,
  • 8:10 - 8:12
    co znaczy dziś, w tym momencie historii,
  • 8:12 - 8:15
    kiedy definiujemy i redefiniujemy kulturę,
  • 8:15 - 8:17
    kulturę afroamerykańską w moim przypadku,
  • 8:17 - 8:19
    ale też kulturę ogólnie.
  • 8:19 - 8:21
    Wybrałam grupę artystów
  • 8:21 - 8:24
    skupionych wokół idei,
  • 8:24 - 8:26
    którą chcę nazwać "postczarną".
  • 8:26 - 8:28
    Chciałam tym samym zdefiniować ich
  • 8:28 - 8:31
    jako artystów, którzy teraz rozpoczynają swoją pracę,
  • 8:31 - 8:34
    odnosząc się do historii, ale zaczynając w tym momencie historycznym.
  • 8:35 - 8:38
    To właśnie w tym odkrywczym znaczeniu
  • 8:38 - 8:41
    zadaję nowe pytania.
  • 8:41 - 8:43
    Brzmią one:
  • 8:43 - 8:45
    Co oznacza dziś
  • 8:45 - 8:48
    być Afroamerykaninem w Ameryce?
  • 8:48 - 8:51
    Co może na ten temat powiedzieć dzieło sztuki?
  • 8:51 - 8:54
    W jaki sposób muzeum
  • 8:54 - 8:57
    może być dla nas miejscem
  • 8:57 - 8:59
    tej konwersacji?
  • 8:59 - 9:01
    Najbardziej ekscytujące są przy tym
  • 9:01 - 9:04
    ta energia i ekscytacja,
  • 9:04 - 9:06
    którą mogą wnieść młodzi artyści.
  • 9:06 - 9:08
    W ich dziełach chodzi dla mnie
  • 9:08 - 9:10
    nie zawsze tylko
  • 9:10 - 9:12
    o innowację estetyczną,
  • 9:12 - 9:15
    rodzącą się w ich wyobraźni, stwarzaną przez ich wizje,
  • 9:15 - 9:17
    by przedstawić ją światu,
  • 9:17 - 9:19
    lecz może przede wszystkim
  • 9:19 - 9:21
    poprzez rodzące się emocje społeczności
  • 9:21 - 9:24
    chodzi o to, że stanowią one ważne głosy,
  • 9:24 - 9:27
    które pozwalają nam zrozumieć naszą sytuację,
  • 9:27 - 9:29
    zarówno teraz, jak i w przyszłości.
  • 9:29 - 9:32
    Często zadziwiają mnie
  • 9:32 - 9:34
    formy, jakie
  • 9:34 - 9:36
    temat rasy
  • 9:36 - 9:39
    przybiera w wielu miejscach,
  • 9:39 - 9:41
    o jakich byśmy nawet nie pomyśleli.
  • 9:41 - 9:44
    Zadziwiają mnie sposoby,
  • 9:44 - 9:46
    w jakie artyści chcą odzwierciedlać to
  • 9:46 - 9:48
    w swoich pracach.
  • 9:48 - 9:50
    To dlatego zwracam się w kierunku sztuki.
  • 9:50 - 9:52
    Dlatego zadaję pytania o sztukę.
  • 9:52 - 9:55
    Dlatego robię wystawy.
  • 9:55 - 9:57
    Wracając do wystawy, o której mówiłam,
  • 9:57 - 10:00
    wzięło w niej udział 40 artystów w przeciągu ośmiu lat.
  • 10:00 - 10:03
    Dla mnie istotne jest, by zastanowić się nad jej implikacjami.
  • 10:04 - 10:06
    Implikacjami odnośnie tego,
  • 10:06 - 10:09
    co to pokolenie ma nam wszystkim do powiedzenia.
  • 10:09 - 10:12
    By zastanowić się, co dla tych artystów oznacza
  • 10:12 - 10:14
    istnieć zarówno na świecie, gdy ich dzieła podróżują,
  • 10:14 - 10:16
    jak i w swoich społecznościach
  • 10:16 - 10:19
    którzy dostrzegają i reflektują
  • 10:19 - 10:22
    problemy leżące przed nami.
  • 10:22 - 10:24
    Chodzi też o refleksję
  • 10:24 - 10:26
    nad duchem twórczym i jego pielęgnowaniem.
  • 10:26 - 10:28
    A wyobraźcie sobie, zwłaszcza w miejskiej kulturze Ameryki,
  • 10:28 - 10:31
    pielęgnację ducha twórczego.
  • 10:31 - 10:34
    Tak więc, dokąd nas to teraz prowadzi?
  • 10:34 - 10:37
    Dla mnie istotą jest myślenie
  • 10:37 - 10:40
    o tym dyskursie kulturowym w międzynarodowym kontekście.
  • 10:40 - 10:43
    Ostatni etap tego projektu
  • 10:43 - 10:45
    nosił tytuł „Flow – Przepływ”,
  • 10:45 - 10:47
    jego ideą było utworzenie
  • 10:47 - 10:49
    sieci artystów
  • 10:49 - 10:51
    z całego świata,
  • 10:51 - 10:53
    nie o spojrzenie
  • 10:53 - 10:56
    z perspektywy Harlemu na zewnątrz, ale o patrzenie ponad granicami.
  • 10:56 - 10:59
    Zatem „Przepływ” pokazywał artystów urodzonych w Afryce.
  • 10:59 - 11:02
    Wielu z nas myśli o tym kontynencie
  • 11:02 - 11:04
    i o tym, co on znaczy
  • 11:04 - 11:06
    dla nas w 21. wieku,
  • 11:06 - 11:08
    ja zaczęłam patrzeć
  • 11:08 - 11:10
    poprzez artystów, ich dzieła
  • 11:10 - 11:13
    i myśleć o tym, co oni mogą nam powiedzieć o przyszłości,
  • 11:13 - 11:16
    o naszej przyszłości
  • 11:16 - 11:19
    i co mogą stworzyć w znaczeniu
  • 11:19 - 11:22
    dawania nam możliwości obserwacji,
  • 11:22 - 11:24
    jak Afryka wyłania się jako strona
  • 11:24 - 11:26
    naszego poszerzonego dialogu.
  • 11:26 - 11:28
    Co więc odkrywam,
  • 11:28 - 11:30
    gdy patrzę na sztukę?
  • 11:30 - 11:32
    O czym myślę,
  • 11:32 - 11:34
    gdy myślę o sztuce?
  • 11:34 - 11:36
    Czuję, że moim przywilejem jako kuratora
  • 11:36 - 11:39
    jest nie tylko odkrywanie nowych dzieł,
  • 11:39 - 11:41
    fascynujących dzieł,
  • 11:41 - 11:43
    ale tak naprawdę
  • 11:43 - 11:45
    odkrywanie samej siebie,
  • 11:45 - 11:47
    i tego, co ja mogę oferować
  • 11:47 - 11:49
    w ramach wystawy,
  • 11:49 - 11:52
    mówienie o pięknie, potędze,
  • 11:52 - 11:54
    o nas samych,
  • 11:54 - 11:57
    ale też rozmawianie ze sobą.
  • 11:57 - 12:00
    To sprawia, że moje życie ma cel,
  • 12:00 - 12:02
    i że chcę zastanawiać się
  • 12:02 - 12:05
    nad znaczeniem tego pokolenia czarnoskórych artystów i artystów na całym świecie.
  • 12:05 - 12:07
    Dziękuję.
Title:
Thelma Golden: Jak sztuka kształtuje zmiany kulturowe
Speaker:
Thelma Golden
Description:

Thelma Golden, kurator w Muzeum Studio w Harlemie, opowiada o trzech ostatnich wystawach, które badają sposoby, w jaki sztuka analizuje kulturę i określa ją na nowo. Współpracujący z nią "postczarni" artyści poprzez swoją sztukę prowokują do nowego dialogu o rasie i kulturze - i o sensie samej sztuki.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:08
Retired user added a translation

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.